O satélite LUME-1 da UVigo supera con éxito un ano de probas no espazo para loitar contra os lumes
venres, 10 de xaneiro do 2020
O 27
de decembro de 2018 a Universidade
de Vigo lanzaba ao espazo o satélite LUME-1, a finalidade era probar
a súa eficacia na loita contra os lumes forestais, ao abeiro do
proxecto FIRE-RS. Logo de algo máis dun ano no espazo, o cuarto
satélite desenvolvido pola UVigo supera xa as 5.700 órbitas á
Terra, sen detectar ningún problema no seu funcionamento.
Os
responsábeis da operación LUME-1 son José Miguel Lago e Alberto
González, actualmente en Alén Space, amais de Fernando Aguado,
docente, investigador e responsábel da Agrupación Aeroespacial da
Universidade de Vigo, quen sinalou que “o satélite supuxo un paso
moi importante no desenvolvemento do sistema electrónico que se
incorporou. O sistema de comunicacións TOTEM é un totalmente novo e
incorpora toda a experiencia das misións anteriores, pero está
baseado no paradigma denominado SDR (Software Defined Radio),
ou radio definida por software, que permite actualizar completamente
o sistema de comunicacións abordo durante a misión”. Asemade,
Aguado salientou que grazas á cooperación acadada coa comunidade de
radioafeccionados, xurdía tres meses despois do lanzamento do LUME-1
unha aplicación nova, que se puido probar con éxito no satélite.
Así, o sistema de comunicacións TOTEM é un dos elementos que a
UVigo transferiu á spin-off Alén Space para a súa
comercialización. “Así mesmo, cómpre destacar como outro dos
aspectos fundamentais deste proxecto a formación de profesionais e
moitos investigadores, que participaron na misión e en anteriores e
que actualmente forman parte de Alén e que creo que é un aspecto
moi importante que hai que sinalar como un éxito da UVigo”, sinala
Aguado.
Despois
do seu lanzamento a bordo dunha nave Soyuz desde a base rusa de
Vostochny en Siberia e a súa posterior posta en órbita, os dous
primeiros meses de operacións de LUME-1 (até finais de xuño de
2019) estiveron centrados na posta en marcha do satélite, fase
denominada LEOP (Launch and Early Operations), continuando coa
fase de Comissioning, que abrangue a comprobación de que tanto a
plataforma, como a carga útil de comunicacións, funcionaban
correctamente de acordo ao deseñado en terra. As ditas probas
programadas dentro de FIRE-RS incluíron dúas demostracións en Vigo
e Porto, a primeira centrouse en validar a comunicación entre os
sensores de terra e o centro de control a través da retransmisión
da información a través do satélite. Na segunda, en Porto, púidose
comprobar como unha vez detectado o lume forestal xerábanse plans
automáticos de voo dos drons que permitían validar nun lume
sintético a fronte, segundo informacións de Aguado.
A
partir dese intre o proceso segue adiante con tarefas de seguimento
rutinario do satélite, algunhas probas cun servizo de
radioafeccionados (digipeater), desenvolvendo probas pasivas
de recepción de comunicacións en banda L e de monitorización do
espectro para caracterizar as interferencias na banda de
radioafeccionados de UHF.
Ollando
cara adiante, o devir do FIRE-RS non é moi prometedor, en verbas de
Aguado: “desgraciadamente, aínda que pasamos o primeiro corte, non
nos concederon o proxecto no programa SUDOE na solicitude de
prórroga, que estaba centrada en desenvolver un vehículo autónomo
terrestre que dése soporte ás forzas de loita contra os incendios”.
“En calquera caso, a electrónica empregada foi voada noutras
misións, que en moitos casos duraron dous ou tres anos, ou mesmo
máis, polo que é posíbel que poidamos ter LUME-1 operativo durante
bastantes meses máis”, explica o responsábel da Agrupación
Aeroespacial da Universidade de Vigo.
Facendo
un resumo: trece anos e catro satélites despois de comezar a súa
andaina, a Agrupación Aeroespacial da Universidade de Vigo fai un
balance “moi positivo e tremendamente intenso”, subliñando o
apoio e participación do profesorado da EE de Telecomunicación,
integrado no centro atlanTTic, da ES de Enxeñaría Informática e de
Enxeñaría Industrial. “Un balance que inclúe desenvolver con
éxito catro satélites na Universidade, a formación de 80
enxeñeiras e enxeñeiros, que están a traballar como recoñecidos
profesionais no mundo e apoiar a creación da spin-off Alén
Space, é algo que sinceramente, non nolo creríamos cando comezamos
hai trece anos”, reflexiona Fernando Aguado.
Arestora,
a Agrupación Aeroespacial ten entre mans o proxecto WipTherm, que
cunha duración de tres anos, desenvolverá un sistema de
alimentación sen fíos a través dun láser pulsado, para misións
de cubesats de espazo profundo. “Así mesmo, tamén queremos apoiar
novas iniciativas formativas e educativas para o alumando da
Universidade, para que se formen novos estudantes e investigadores e
así contribuír ao desenvolvemento do sector espacial galego,
nacional e internacional”, engade Fernando Aguado.